In gesprek met... Robin Smits: Participeren met AI persona's

• Samen met medeoprichter Jim Blom het bedrijf Parai gestart

• Net als Jim afgestudeerd industrieel ontwerper aan de TU Delft

• Veel projecten gedaan in jongerenparticipatie, Jim juist in AI

• Werkt ook voor de Erasmus Universiteit aan jongerenparticipatie

Auteur: Sabine van Wylick

Biedt AI de mogelijkheid om meer burgers uit ‘het stille midden’ te betrekken in besluitvorming? Die vraag gingen Robin Smits (rechts op de foto) en medeoprichter Jim Blom (links op de foto) na hun afstuderen verder onderzoeken op basis van de afstudeerscriptie van Jim. Hun wederzijdse interesse en elkaars aanvullende kennis heeft hen in staat gesteld om de kloof tussen technologie en menselijke ervaring te overbruggen. Met vele inzichten, verrassende uitkomsten, duidelijke conclusies maar ook nog veel vragen zijn ze hun eigen bedrijf gestart. ‘En nu verder experimenteren’ is hun uitdaging voor de toekomst.   

“In Rotterdam is gebleken dat in sommige wijken vaak maar twintig procent van de mensen stemt”, begint Robin. “Mensen die niet meedoen voelen zich niet serieus genomen, niet gehoord. We zien dat ook bij participatietrajecten. Daarbij merkten we dat bij de uitwerking en de verslaglegging van participatie veel van de input wordt teruggebracht tot hooguit enkele bulletpoints. Het wordt veralgemeniseerd tot bijvoorbeeld: ‘de wijk wil meer groen’. Vele quotes gaan verloren, we weten niet meer wat mensen echt gezegd hebben, wat ze echt vinden of voelen. Daar komt bij dat het lastig is om bepaalde doelgroepen te bereiken (het ‘stille midden’), om iedereen mee te laten doen. Deze uitdagingen hebben we gekoppeld aan onze kennis en de mogelijkheden van AI en daar zijn we mee aan de slag gegaan.”

"Met AI wordt kwalitatieve input omgezet in interactieve digitale vertegenwoordigers"

AI-persona’s

Robin en Jim hebben een werkwijze ontwikkeld waarbij met behulp van AI kwalitatieve participatie-input wordt omgezet in interactieve digitale vertegenwoordigers. Deze AI-persona’s bezitten de nuance en context van alle stemmen uit de samenleving. Elk karakter staat voor een behoefte en is een fictief persoon, maar representatief als participant voor het desbetreffende project. “Het grote voordeel is dat de diepere inzichten (de data) goed bewaard blijven en dus ook echt meegewogen kunnen worden in de besluitvorming” zegt Robin. “We weten zo nog heel goed wat over een bepaald onderwerp een jaar geleden nog gezegd is en wat men daar destijds van vond.”

Interactie

Met de digitale karakters kun je op verschillende manieren interactie hebben: via chat voor een snelle uitwisseling, door te bellen over een specifiek onderwerp en door actieve deelname aan beleidsdiscussies. “Ja, je kunt echt met ze praten, individueel of in een groep. Je kunt ze vragen stellen en ze geven antwoord zoals echte mensen ook doen. Je kunt ze bijvoorbeeld laten meepraten in je beleidsoverleg.” Robin laat me zien hoe het werkt en het is een bewonderenswaardige gewaarwording om met de digitale karakters te praten en ze vragen te stellen. Tegelijkertijd roept het ook vragen op.

"Met behulp van AI bereik je stemmen van mensen die anders niet gehoord zouden worden"

AI als aanvulling

Want is het eigenlijk wel ethisch verantwoord om participatie te doen met digitale mensen? “Het is inderdaad zoeken naar de balans tussen mens en geen mens. We zijn nu bezig met het opstellen van ethische kaders. De karakters tonen ook emoties, die menselijke kant vinden we essentieel. Mensen maken immers vaak keuzes op basis van gevoel. Hoe dan ook, traditionele participatie blijft altijd nodig, we zien onze werkwijze meer als een aanvulling. In je participatieproces kun je het gebruiken om de stemmen te laten horen van mensen die anders niet gehoord zouden worden.”  

"We zoeken met AI naar de balans tussen mens en geen mens"

Bewustzijn

De eerste pilots zijn gedaan bij de gemeente Rotterdam en de Erasmus Universiteit. “Bij de gemeente hebben we echt de ruimte gekregen om ermee aan de slag te gaan en te experimenteren. We kregen uiteenlopende reacties van ambtenaren. Ze vonden de digitale karakters en hun stemmen heel geloofwaardig, ze namen hen echt serieus. De ambtenaren kregen ook tegenspraak van de karakters en ze toonden daarbij hun emoties. We wilden vooral bewustzijn creëren. AI ontwikkelt zich razendsnel. Je moet nu nadenken over wat het voor jou of jouw organisatie gaat betekenen in het contact met andere groepen mensen. Dat bewustzijn hebben we hier wel bereikt.”

"Je moet nu nadenken over wat deze vorm van technologie voor participatie gaat betekenen"

Pilotprojecten gezocht

Hoe nu verder? “We zijn inmiddels een start-up”, vertelt Robin. “We zijn op zoek naar trajecten waar we pilots mee kunnen doen. Onze werkwijze kan per gemeente of per project worden ingericht. We willen graag samen experimenteren met de krachten en de grenzen van AI in onze samenleving. We staan ook open voor presentaties of discussies met anderen. In een wereld waarin iedereen AI nog best spannend vindt, is het echt een mega-interessante zoektocht!”, besluit Robin.

Mensen die interesse hebben kunnen een demo of verkenningsgesprek aanvragen

Op de hoogte blijven van nieuwe inspiratie-artikelen? Meld je aan voor de Partispiratie Updates !